3ο Γυμνάσιο Ιεράπετρας

2ο Ετήσιο Τουρνουά Σκακιού 3ου Γυμνασίου Ιεράπετρας

Τα σχολικά νέα στη Διασχολική Εφημερίδα της πόλης μας

IEΡΑΠΕΤΡΑ, Η ΝΥΜΦΗ ΤΟΥ ΛΥΒΙΚΟΥ

35 αιώνες Ιστορίας και πολιτισμού

ΘΕΣΗ - ΟΝΟΜΑ

Η Ιεράπετρα είναι χτισμένη σε μια στρατηγική γωνιά της Κρήτης, της Ελλάδας και της Ευρώπης, ανάμεσα σε 3 ηπείρους και υπήρξε σημαντικό κέντρο – λόγω της ανάπτυξής της – ήδη από τους αρχαιοτάτους χρόνους. Σύμφωνα με το γεωγράφο Στράβωνα , πρώτος οικιστής της θεωρείται ο Κύρβας, ένας από τους Κορύβαντες, τους πρώτους δηλαδή μυθολογικά ανθρώπους, γι ΄αυτό και το πρώτο όνομά της ήταν Κύρβα ή Κορύβα. Αργότερα, τον 6^ο αι. μ.Χ. ο Στέφανος Βυζάντιος αναφέρει στο Γεωγραφικό Λεξικό του την πόλη "Ιεράπυτνα" Κρήτης, που παλιότερα λεγόταν Κύρβα. Η λέξη "Ιεράπυτνα" είναι σύνθετη από τις λέξεις "ιερά" και "πύτνα" που είναι η πελασγική ονομασία του λόφου ή της πέτρας και δείχνει τη λατρευτική σημασία του χώρου, όπου δημιουργήθηκε ο πρώτος οικισμός. Πολύ αργότερα, κατά την περίοδο της ενετοκρατίας η πόλη μετονομάστηκε σε Ιεράπετρα.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ : ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ

Στο πέρασμα των αιώνων η Ιεράπετρα υπήρξε ένα από τα ισχυρά εμπορικά κέντρα, αποτελώντας τη νοτιότερη πύλη της Ευρώπης. Εξάλλου τα ταξίδια για την Ανατολή και το Νότο πολλές φορές εύρισκαν την Ιεράπετρα στο δρόμο τους. Γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση [λόγω των εμπορικών συναλλαγών με τη γειτονική Αίγυπτο] και πολιτιστική κατά τους χρόνους του Μινωικού πολιτισμού σαν οικισμός ή σαν πολίχνη. Δείγματα υπάρχουν στη γύρω περιοχή όπως στους μινωικούς οικισμούς των Γουρνιών, της Βασιλικής, του Καβουσίου, του Μύρτους και αλλού.

ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΡΩΜΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

Ανάπτυξη γνώρισε και κατά τη διάρκεια του αρχαίου ελληνικού και του ρωμαϊκού πολιτισμού. Πολύ σημαντικά ευρήματα από την περιοχή φιλοξενούνται στην αρχαιολογική συλλογή της πόλης, που στεγάζεται σε κεντρικό κτήριό της:αγγεία, λύχνους, αγάλματα, επιγραφές, νομίσματα,κίονες που επιβεβαιώνουν την οικονομική και πολιτική της ευρωστία. Αξιόλογο είναι ένα νόμισμα που έχει βρεθεί και χρονολογείται γύρω στον 2^ο-1^ο αιώνα π.Χ. και έχει τοποθετηθεί στο περίφημο βρετανικό μουσείο.

Μια από τις εντυπωσιακότερες κατασκευές που πραγματοποιήθηκαν τα ρωμαϊκά χρόνια ήταν η Ναυμαχία, μια τεράστια τεχνητή κατασκευή-θαλάσσιο θέατρο όπου γίνονταν αναπαραστάσεις ναυμαχιών για την ψυχαγωγία την πολιτών και των ευγενών της περιοχής. Σύμφωνα με πληροφορίες, η θαλάσσια αυτή κατασκευή βρισκόταν κάπου στα δυτικά της πόλης.

Σύμφωνα με τον περιηγητή Μπέλι την πόλη κοσμούσαν 2 αξιόλογα θέατρα: το μικρό [κοντά στη συμβολή των σημερινών οδών Κονδυλάκη και Αυξεντίου] και το μεγάλο,το οποίο βρίσκονταν στα Βιγλιά, στα αριστερά του δρόμου προς Γρα-Λυγιά.

ΒΥΖΑΝΤΙΟ – ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ

Η πόλη διατήρησε τη δύναμή της και κατά τη διάρκεια του Βυζαντινού πολιτισμού λόγω της εξαιρετικής γεωγραφικής της θέσης. Ωστόσο , η θέση αυτή υπήρξε ευχή και κατάρα για την Ιεράπετρα, αφού αποτέλεσε θέλγητρο για πολλούς κατακτητές: τους Άραβες να έρχονται τον 9^ο αιώνα και τους Ενετούς τον 13^ο .

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση , η γεωγραφική θέση της πόλης έκανε το Γιενοβέζο πειρατή Πεσκατόρε να χτίσει το 1212 τον φημισμένο "Καλέ" στην άκρη του αρχαίου λιμανιού προς την πλευρά της Σαρακήνας. Το πρώτο όμως ιστορικό στοιχείο του φρουρίου είναι ένα επίσημο έγγραφο της Ενετικής Γερουσίας το 1307, που αναφέρεται στην κατασκευή φρουρίου στην Ιεράπετρα και σε οικονομικά στοιχεία των εργασιών, χωρίς όμως να διευκρινίζεται , αν επρόκειτο για την αρχική κατασκευή ή για κάποια ανακατασκευή. Από τότε το φρούριο δοκιμάστηκε από 2 ισχυρότατους σεισμούς, αλλά και από την οργή των πολέμων. Κατέρρευσε και επισκευάστηκε αρκετές φορές στο πέρασμα του χρόνου.

TΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Η πόλη πέφτει το 1647 στα χέρια των Τούρκων οι οποίοι προέβησαν σε φοβερές λεηλασίες και καταστροφές. Ένα παλιό τζαμί στο μαρμάρινο ανώφλι του οποίου αναγράφεται απόσπασμα από το Κοράνι και μια ισλαμικού τύπου "Κρήνη" του τούρκου δημάρχου Καρακάση είναι χαρακτηριστικά απομεινάρια από την εποχή της τουρκοκρατίας.Έχουν θαυμάσια διατηρηθεί μέχρι σήμερα και δίνουν ξεχωριστή αίσθηση σε μια παλιά γειτονιά της πόλης.Πλέον λειτουργούν ως εκθεσειακοί χώροι. Στην πλατεία Δημαρχείου το στενόμακρο κτήριο που είναι γνωστό με το όνομα Μεχτέπι ή Οθωμανική Σχολή χτίστηκε το 1899,μετά την απελευθέρωση, για τα τουρκόπουλα και στεγάζει σήμερα την Αρχαιολογική Συλλογή.

Οι προφορικές παραδόσεις επίσης υποστηρίζουν ότι τον Ιούνιο του 1798 ο στόλος του στρατηγού Ναπολέοντα μετά την αποτυχημένη του εκστρατεία στην Αίγυπτο αγκυροβόλησε στα ανοιχτά της Ιεράπετρας.Μια βάρκα με πλήρωμα μερικούς ναύτες και αξιωματικούς, αλλά και τον ίδιο τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, έπλευσε στο λιμάνι της πόλης. Ο τελευταίος μετά από μια σύντομη περιήγηση φιλοξενήθηκε από τον Α. Περουλιό -που δεν είχε καταλάβει ότι ήταν ο Ναπολέων- στην παλιά πόλη. Το παλιό κρητικό δίπατο σπίτι βρίσκεται στην "Κάτω Μερά" και αναστηλωμένο τώρα πια ως "Σπίτι του Ναπολέοντα". Όποια κι αν θα είναι η τελεσίδικη επιστημονική αλήθεια, οι Γεραπετρίτες δεν θα πάψουν ποτέ να καμαρώνουν για το μεγάλο φιλοξενούμενο του συντοπίτη τους.

Το 1897 οι Κρήτες επαναστάτες, Μ.Κόρακας και Εμμ.Κοκκίνης μαζί με 3.000 Έλληνες επιτέθηκαν εναντίον των Τούρκων με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο Κοκκίνης. Οι Τούρκοι παρέδωσαν την πόλη την επόμενη χρονιά.Η πρώτη ελληνική απογραφή του 1900 βρήκε την πόλη με 2.166 κατοίκους. Το 1905 υψώθηκε η ελληνική σημαία στο Κάστρο της πόλης και επιτέλους κηρύχθηκε η ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα.

20ός αιώνας

Μετά την μικρασιατική καταστροφή του 1922 εγκαταστάθηκαν στην πόλη πολλές οικογένειες μικρασιατών δίνοντάς της πολιτιστική και οικονομική άνθηση [πρώτοι καλλιεργητές οπωρικών, κυρίως ντομάτας].

Ακόμα και σήμερα διατηρούνται τραγικές μνήμες της καταστροφής των δυτικών χωριών της Ιεράπετρας το μαύρο Σεπτέμβρη του 1943 για την γενναία αντίστασή τους κατά της γερμανικής κατοχής αλλά και για τις γερμανικές απώλειες κατά τη διάρκεια των μαχών στην ευρύτερη περιοχή [μάχη της Σύμης ]. Τα χωριά Μύρτος, Γδόχια, Ρίζα, Μουρνιές, Μύθοι, Μάλλες, Χριστός, Παρσάς[Μεταξοχώρι] λεηλατήθηκαν, καταστράφηκαν οι σοδειές τους και κατακάηκαν. Επίσης όλοι οι άντρες ηλικίας από 16 ετών και άνω εκτελέστηκαν στα χωριά αυτά υπό τις διαταγές του στρατηγού Μύλλερ [σφαγέα της Κρήτης].

Η ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ ΣΗΜΕΡΑ

Η Ιεράπετρα είναι η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη του νομού Λασιθίου.Είναι επίσης η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης και το νοτιότερο μείζον οικονομικό [θερμοκηπιακές μονάδες, αλιεία] και πολιτικό κέντρο της Ελλάδας και της ευρωπαϊκής ηπείρου. Βρίσκεται 100 χιλιόμετρα νοτιανατολικά από το Ηράκλειο, 242 χιλιόμετρα από τα Χανιά και 36 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικόλαο. Ήταν έδρα ομώνυμης επαρχίας, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του σημερινού Δήμου Ιεράπετρας. Κατά την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του κέντρου της πόλης ήταν 12.355 ενώ μαζί με τους προαστιακούς οικισμούς της έφτασε τους 16.139.Την τελευταία δεκαετία η Ιεράπετρα αποτελεί έναν από τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Κρήτης και πόλο έλξης Ελλήνων, Ρώσων, Ιταλών, Γερμανών και χιλιάδων άλλων τουριστών -ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες -εξαιτίας των βραβευμένων παραλιών της [2ο ευρωπαϊκό βραβείο παραλιών].

ΠΗΓΕΣ : ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, dimosierapetras.gr, Ν.ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ

EΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ Γ4 : ΤΣΕΤΣΕΛΑΚΗ ΕΛΕΝΑΣ [στο πλαίσιο του μαθήματος Ν.ΓΛΩΣΣΑΣ /ΕΝ.1 σύνθεση ερευνητικών εργασιών]

ΣΧ.ΕΤΟΣ 2019-2020

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Κ.ΧΑΛΕΠΗ